"Егер трансшекаралық өзендерде проблема туындаса, жер асты суларын пайдалануға болады (бұл қауіпсіз, көрші елдерге қарамастан), суды үнемдеу саясатын енгізуге, жеткілікті гидротехникалық құрылыстар салуға болады", - дейді сарапшы.
"Суды бүкіл ел бойынша біркелкі бөлу мәселесін шешу керек. Ол үшін Қазақстан гидрогеологтар қауымдастығы жекелеген өңірлерде ауыз су тапшылығын жаба алатын су құбыры желісін салу жөніндегі жобаны әзірлеп, іске асыруды ұсынды", - дейді сарапшы.
"Сонымен қатар, қазір біз ағымдағы шындыққа сәйкес келетін жаңа тарифтік саясатсыз жасай алмаймыз. Ескірген Инфрақұрылым мүмкіндіктер шегінде жұмыс істейді. Жаңасын құру-нарықтың міндеті. Суды шамадан тыс тұтыну тарифтің жоғарылауына тең болады. Бір сөзбен айтқанда, сіз суды үнемдеуіңіз керек. Бұл жағдайда судың "Қара нарығы" толығымен жойылуы керек. Су-бұл шектеулі ресурс, оның болуы фермерлердің өмір сүруінің кепілі болып табылады", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
"Қарапайым мысал-үш мың адамнан тұратын елді мекенді сумен қамтамасыз ету үшін бізге сағатына шамамен 40 м3 қажет. Бұл көрсеткіштерді алу үшін диаметрі 219 мм пайдалану бағанасы бар ұңғыманы бұрғылап, беларуссиялық ЭЦВ сорғысын орнату керек-8-40-100, оның көлемі 200 мм. өзіндік құны бойынша бұл біз ұсынған су ұңғымаларын бұрғылау нұсқасынан әлдеқайда асып түседі. Гидрогеологиялық ұңғымаларды жобалау кезінде сілтеме жасалған нормалар мен стандарттарды қайта қарау қажет", - дейді сарапшы.
"Менің ойымша, су ұңғымаларын бұрғылаумен және оларды зерттеумен айналысатын компанияларды ҚҚС-тан босатуға болады. Елде олардың ең көбі 200. Ел көлемінде бұл компанияларға салынатын салықтар аз мөлшерде, бірақ салалар олар дамуға, аяққа тұруға көмектеседі".
"Елдегі бұрғылау техникасының 99 пайызы өте нашар жағдайда, барлық дерлік компаниялар 1980-ші жылдардағы қондырғыларда жұмыс істейді, бұл мерзімге өте теріс әсер етеді. Гидрогеологиялық ұңғымаларды бұрғылау бойынша жаңа бұрғылау техникасын сатып алуды субсидиялау қажет", - дейді сарапшы.
"Менде жеке су қабылдағышты салу және иелену тәжірибесі болды. Біз Алматы облысындағы жеке сектордағы учаскені сатып алдық, ұңғыманы бұрғыладық, су құбыры желісін салдық, су қабылдағышты жабдықтадық, жаңа массивтің үйлерін таза ауыз суға қостық. Әрине, бұл тегін емес, бір үйді қосу құны екі жүз мың теңгені құрады, бір тұрғын үшін ай сайын 500 теңге төленді. Нәтижесінде мемлекет тиынды да жұмсамады, халық аз мөлшерде сапалы ауыз су алды, бес жұмыс орны құрылды", - дейді Данияр Жұмабеков.
"Гидрогеолог мамандығы жойылған үлкен кезең болды, егер Мен 2007 жылдан 2017 жылға дейін қателеспесем, бұл салаға қатты әсер етті. Бұрғылау қондырғылары шеберлерінің көмекшілері іс жүзінде дайындалмады, тек Семей геологиялық барлау колледжінде. Біз кадрлық проблемаға тап болдық, ұңғымаларды бұрғылауға ешкім келіспеді, ал жұмыс істеуге барғандар, ең болмағанда, қарапайым талаптарға сәйкес келмеді. Өзбекстан мен Қырғызстаннан келген қандастар көмектесті. Соңғы екі жылда адамдарды ұстап қалу мүмкін болмады, өйткені еңбекақыны көтеру қажет болды, ал ұңғымалар үшін 2015 жылдағыдай төленді", - деп атап өтті сарапшы.
"Гидрогеология мәселелерімен айналысатын ғылыми-зерттеу ұйымдарынан Гидрогеология және геоэкология ҒЗИ бар екенін бәріміз білеміз. У. М. Ахмедсафина. Бір ұйым ғылыми-техникалық прогреске жете алмайды. Менің ойымша, ғылыми ұйымдардың санын көбейту, осы саладағы қолданбалы сипаттағы зерттеулер мен ғылыми әзірлемелерге гранттар бөлуді ұлғайту қажет", - деді сарапшы.