ЖАҢАЛЫҚТАР

Тоқаевтың Дубайдағы бүкіләлемдік климаттық саммитінде сөйлеген сөзінің бастысы

Қазақстан Президенті Қасымжомарт Тоқаев бүгін Dubai Expo City көрме орталығына келіп, БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі жөніндегі конференциясының аясында Дүниежүзілік Климаттық саммиттің ашылу салтанатына қатысты. Іс-шарада ол бірнеше бастамалар көтерді, деп хабарлайды BaigeNews.kz.

Қазақстан басшысы өз сөзінде Бүгінде жер халқының жартысы климаттың өзгеруіне байланысты жоғары дәрежеде өңірлерде тұратынын атап өтті.
"Шағын аралдық дамушы мемлекеттер, теңізге шыға алмайтын дамушы елдер және ең аз дамыған елдер ең үлкен қауіпке ұшырайды. Тұрақты геосаяси тұрақсыздық пен энергетикалық қауіпсіздіктің болмауы климаттың күн тәртібіне назар аударуды қиындатады", - деді ол.
Қасым-Жомарт Тоқаев БҰҰ-ның болашақ ұрпақ үшін қоршаған ортаны сақтауға бағытталған нақты іс-қимылдарды қабылдауға шақыруын қолдап, Қазақстан Париж келісімін ратификациялаған және 2060 жылға дейін көміртекті бейтараптық Стратегиясын қабылдаған аймақтағы бірінші ел болғанын атап өтті.

Оның айтуынша, Қазақстанда қабылданған Экологиялық кодекс ұлттық экономиканың әрбір секторында жасыл технологияларды жан-жақты бейімдеуге ықпал ететін болады.
"Біздің еліміз жел және күн энергетикасын дамытуға, сондай-ақ "жасыл" сутекті өндіруге зор әлеуетке ие. Біз осы әлеуетті ашу үшін серіктестерімізбен тығыз ынтымақтастықты жалғастырамыз. Әлемдік жеткізілімдердің 43 пайызын қамтамасыз ететін уранның жетекші экспорттаушысы бола отырып, біз жаһандық ауқымда көміртегі шығарындыларынсыз электр энергиясын өндіруде шешуші рөл атқарамыз", – деп атап өтті Мемлекет басшысы.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың пікірінше, алдағы онжылдықтарда маңызды минералдар, оның ішінде сирек кездесетін минералдар әлем декарбонизацияланған сайын алмастырылмайтын болады. Осыған байланысты президент Қазақстанның осындай өтпелі кезеңдегі минералдардың негізгі жеткізушісі болуға дайын екенін мәлімдеді.

Ол сондай-ақ біздің еліміз жеке "жасыл" бастамаларды белсенді қолдайтынын мәлімдеді және экологияны қорғауға өз үлесін қосып, пластикалық қалдықтарды жою жобаларында жұмыс істейтін отандық орауыштар қауымдастығын мысалға келтірді.

Мемлекет басшысы метан шығарындыларын азайту жаһандық жылыну қарқынын бәсеңдетудің ең жылдам жолы екенін еске салды. Осыған байланысты ол Қазақстанның метан шығарындыларын азайту жөніндегі жаһандық міндеттемеге қосылу туралы шешімі туралы хабарлады.
Сонымен қатар, президент Қазақстанның еліміздегі әділ энергетикалық ауысу бойынша әріптестікті іске асыру арқылы біздің өңір елдеріндегі көмірдің ауқымды проблемасын шешуге ұмтылысы туралы хабардар етті және достары мен серіктестерін Қазақстанды осы істе қолдауға шақырды.
"Кеңірек айтқанда, халықаралық қауымдастық Климаттық бағдарламаларды қаржыландыруды ұлғайту бойынша өз міндеттемелерін кеңейтеді деп үміттенеміз. Бірақ қаржыландыру-бұл бірінші кедергі. 2050 жылға қарай жаһандық температураның 1,5 градусқа дейін көтерілуін сәтті шектесек те, Орталық Азия елдері температураның 2,5 градусқа дейін көтерілуіне тап болады. Бұл су тапшылығына, қатты ыстыққа, шөлейттенуге және экстремалды гидрологиялық құбылыстарға әкеледі", – деді Мемлекет басшысы.
Қасым-Жомарт Тоқаев халықаралық қауымдастықты Арал теңізін құтқарудың халықаралық қорын қолдауға көбірек қаражат бөлуге шақырды.
"Қазақстан келесі жылы Қорға төрағалық етеді және осы мәселені шешуге барлық серіктестерді тартуға үміттенеді. Сонымен қатар, біз Франциямен бірге БҰҰ Бас Ассамблеясының келесі сессиясының алаңдарында "мұзды су" бірінші Тақырыптық саммитінің тең төрағасы болуға қуаныштымыз. Осы аптада өткен COP 28 сәтті нәтижелеріне сүйене отырып, қатысушы мемлекеттерді 2024 жылғы маусымда Астана халықаралық форумына шақырамын. Форум СОР 29-ға дейін климатқа қатысты өткір мәселелер бойынша мақсатты ынтымақтастықты жалғастыру үшін диалог алаңы бола алады. Орталық Азиядағы климатты қорғау жөніндегі іс – қимылдарға серпін беру үшін біз БҰҰ қамқорлығымен 2026 жылы Қазақстанда өңірлік Климаттық саммит шақыруды ұйғардық", - деп атап өтті Қазақстан Президенті.
Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзін қорытындылай келе, Климаттық төтенше жағдай – бұл жаһандық жауапты талап ететін жаһандық дағдарыс, тек ұжымдық іс-қимыл мен ынтымақтастық бізге Климаттық дағдарысты шешуге көмектеседі деп мәлімдеді.

Саммитте 40-тан астам мемлекеттің көшбасшылары, халықаралық және өңірлік ұйымдардың басшылары сөз сөйледі.